Vừa qua, tại TP.HCM xảy ra liên tục 2 trường hợp tử vong sau khi làm đẹp. Ngay sau đó, Sở Y tế TP.HCM đã yêu cầu BV thẩm mỹ Kangnam và BV thẩm mỹ Emcas tạm ngưng thực hành các kỹ thuật liên hệ đến phương pháp gây mê để đánh giá mức độ an toàn phẫu thuật.
Khám gây mê qua loa
Theo GS Nguyễn Hữu Tú, Phó chủ toạ Hội Gây mê hồi sức Việt Nam, Trưởng Bộ môn Gây mê hồi sức ĐH Y Hà Nội, trong gần 30 năm làm nghề, ông đã gặp rất nhiều trường hợp sốc phản vệ do thuốc gây mê , nhưng đều được cấp cứu kịp thời, chưa ghi nhận trường hợp nào tử vong.
GS Tú cho biết, hiện các cơ sở y tế tại Việt Nam cũng như trên thế giới đang sử dụng 5-10 thuốc gây mê khác nhau. Thuốc dùng cho gây mê có thể chia làm 3 nhóm chính: Thuốc ngủ, thuốc giảm đau dòng họ mocphin và thuốc giãn cơ.
GS Nguyễn Hữu Tú
Việc kết hợp 3 loại thuốc đảm bảo cho người bệnh không biết và không nhớ các hoạt động của cuộc giải phẫu, không đau dù phẫu thuật lớn thế nào trong khi các cơ được giãn hoàn toàn, tạo điều kiện thuận tiện cho các bác sĩ thao tác giải phẫu.
Trong cuộc gây mê toàn thân có đặt nội khí quản, bác sĩ gây mê hồi sức sẽ dùng lần lượt thuốc dòng tộc mocphin, kế đó là thuốc ngủ, cuối cùng là thuốc giãn cơ. thường ngày sau khi tiêm thuốc ngủ từ 1-3 phút, bệnh nhân sẽ mất tri giác.
GS Tú nhấn mạnh, thuốc gây mê hay các thuốc khác khi tiêm vào thân thể qua đường tĩnh mạch đều có nguy cơ gây ra dị ứng mà hiểm nguy nhất là sốc phản vệ. Sốc phản vệ thường xảy ra ngay sau khi gây mê trong khi các phản ứng dị ứng chậm hơn, có thể sau vài chục phút, thậm chí vài tiếng.
Tùy từng nhóm thuốc, tỉ lệ dị ứng sẽ khác nhau, trong đó thuốc giãn cơ có tỉ lệ phản ứng lớn nhất, kế đó là thuốc dòng họ mocphin.
Trước đây, thuốc ngủ thiopental được dùng để gây mê nhưng do có tỉ lệ dị ứng lớn, nhiều tác dụng phụ, bệnh nhân lâu tỉnh nên giờ hầu như không còn dùng, thay vào đó bác sĩ dùng các thuốc ngủ mới như propofol, ketamin, etomidat... giúp giảm đáng kể tỉ lệ bệnh nhân bị dị ứng khi gây mê.
Tuy nhiên, nếu các cuộc gây mê do bác sĩ gây mê hồi sức có chuyên môn thực hiện, bệnh nhân được khám kĩ trước khi làm phẫu thuật, được sử dụng các biện pháp phòng ngừa, các tai biến hiểm nguy gần như thường có.
“Đáng tiếc, nhiều cơ sở y tế hiện thời làm tắt, khám gây mê qua loa, trong khi đây là loại khám chuyên khoa tấm trước khi phẫu thuật”, GS Tú nhấn mạnh.
Những trường hợp cần lưu ý khi gây mê
Theo GS Tú, việc thầy thuốc gây mê trực tiếp khám cho bệnh nhân sẽ giúp phát hiện nhiều yếu tố nguy cơ khi gây mê, giúp phòng tránh hoặc làm giảm các nhân tố nguy cơ và dự định kế hoạch gây mê hồi sức an toàn nhất cho người bệnh.
Khi đó, thầy thuốc có thể đổi phương pháp vô cảm, đổi loại thuốc, nếu bệnh nhân có phản ứng dị ứng nặng có thể phải điều trị qua tuổi nhạy cảm rồi mới giải phẫu… Từ đó loại trừ được các trường hợp sốc phản vệ.
Khám chuyên khoa gây mê trước khi phẫu thuật sẽ giúp bệnh nhân phòng tránh hoặc giảm được các nhân tố nguy cơ trong phẫu thuật
Tại Việt Nam chưa có thống kê chung về tỉ lệ tai biến trong và sau gây mê. Trên thế giới, tỉ lệ tử vong liên hệ đến gây mê tại các nước phát triển hiện giờ là 0,1-0,3/10.000 ca, trong khi tại các nước đang phát triển, tỉ lệ này là 3-5/10.000 trường hợp được gây mê.
Tại Pháp, theo tài liệu công bố năm 2008, tỉ lệ tử vong hệ trọng đến gây mê là 1/140.000 trường hợp.
Để tránh các phản ứng dị ứng nặng khi gây mê, GS Tú lưu ý các trường hợp có tiền sử dị ứng (dễ nhạy cảm thời tiết, hoá chất, phấn hoa, thức ăn…); những người mắc các bệnh suy các cơ quan, con trẻ, người già yếu, phụ nữ có thai... cần được coi là người bệnh có nguy cơ cao khi làm các giải phẫu, thủ thuật có hệ trọng đến gây mê.
Về nguyên nhân gây tử vong sớm sau phẫu thuật, GS Tú nom, ngoài sốc phản vệ còn có nhiều duyên cớ khác, trong đó phổ thông nhất là suy hô hấp sau phẫu thuật. nguyên cớ có thể do trong thân bệnh nhân còn tồn dư thuốc mê trong khi hỗ trợ về hô hấp không còn hoặc bệnh nhân được dùng các thuốc có ức chế trọng tâm hô hấp; do việc hồi sức, hồi tỉnh cho bệnh nhân chưa tốt...
“Thường các biến chứng suy hô hấp sau phẫu thuật có diễn tiến, nhưng do bệnh nhân không được phát hiện kịp thời nên khi thực hiện cấp cứu thì đã nặng”, GS Tú phân tích.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét