Triệu chứng hạ đường huyết ở trẻ
Khi thấy bé có các triệu chứng sau, cần chú ý bởi có thể là dấu hiệu của hạ đường huyết: Trẻ có vẻ mặt hốt hoảng, vã mồ hôi, da xanh tái, run rẩy, khó chịu cáu gắt, đói cồn cào, mỏi mệt, đánh trống ngực. Trẻ nhỏ hơn thì khóc lè nhè kèm ngủ gà gật.
Nếu hạ đường huyết trầm trọng hơn, các triệu chứng sau đây có thể xảy ra: kích thích, co giật, nói lắp bắp, nói ngọng, đi không vững, rối loạn thị giác (ví dụ như mờ mắt, nhìn đôi), mất ý thức...
Có nhiều căn bệnh cũng có các triệu chứng tương tự, do đó, cần soát mức đường huyết của trẻ để biết chính xác nguyên nhân.
nguyên cớ trẻ bị hạ đường huyết
Biết các duyên cớ gây hạ đường huyết rất quan trọng để giải mã và điều trị hạ đường huyết. Sau đây là những căn do chính:
căn nguyên can dự đến bệnh đái tháo đường
con nít mắc bệnh đái tháo đường phải liên tục tiêm insulin để hạ đường huyết. Tuy nhiên, việc sử dụng quá mức insulin có thể dẫn đến hạ đường huyết.
Với bệnh nhân đái tháo đường, tập thể dục hay hoạt động thể chất quá nhiều hoặc ăn quá ít cũng có thể dẫn đến hạ đường huyết, thành thử, hãy chăm chút các hoạt động của trẻ và theo dõi chỉ số đường huyết của trẻ trực tính để đảm bảo bé có lượng đường huyết thường ngày.
Dấu hiệu hạ đường huyết ở trẻ nhỏ.
căn do không can dự đái tháo đường
dù rằng bệnh đái tháo đường là căn nguyên phổ quát nhất gây hạ đường huyết ở trẻ thơ nhưng có những duyên do khác nữa:
sinh sản quá mức insulin: thỉnh thoảng dị kì di truyền trong quá trình bàn thảo chất có thể dẫn đến hạ đường huyết ở trẻ thơ. Còn phần nhiều là do sự tăng trưởng bất thường của các tế bào beta trong tuyến tụy, chịu nghĩa vụ tiết insulin, dẫn đến chứng tăng insulin.
Thiếu hụt nội tiết tố: cơ thể chúng ta có các kích thích tố giúp điều hòa sinh sản glucose nhưng một số rối loạn tuyến yên và tuyến thượng thận dẫn đến giảm sinh sản các hormon nói trên, trong trường hợp đó xảy ra hạ đường huyết. So với người lớn, con trẻ dễ bị tổn thương hơn nếu chúng có những rối loạn này.
Hạ đường huyết ketotic: Là trường hợp hiếm gặp nhưng nghiêm trọng, hạ đường huyết ketotic là hậu quả khi trẻ nít nhịn ăn một thời gian do bệnh tật hoặc các nguyên nhân khác. Khi nhịn ăn hoặc đói ăn, thân trẻ bị kiệt carbohydrate dự trữ. Do đó, cơ thể phải phá vỡ chất béo thành các loại carb có thể dùng để đáp ứng nhu cầu năng lượng, nhưng quá trình này tạo ra một sản phẩm phụ - ketone. Tích lũy ketone có thể gây khó chịu, đổ mồ hôi, tụt huyết áp, hôn mê bất tỉnh nhân sự.
Hạ đường huyết phản ứng: thỉnh thoảng tuyến tụy bị “lừa” sinh sản nhiều insulin hơn cho bữa ăn mà nó cho là lớn hơn thực tế tiêu thụ, điều này thường xảy ra với các bữa ăn giàu carbohydrate. Trong những trường hợp này, đường huyết của trẻ giảm đột ngột sau bữa ăn do quá nhiều insulin.
Hạ đường huyết ở trẻ lọt lòng: Là một vấn đề rất nghiêm trọng và khá phổ thông ở trẻ lọt lòng sinh non. Tình trạng này có thể do tăng insulin trong máu, thân không sinh sản đủ glucose hoặc em bé không được ăn đủ để giữ mức glucose cần thiết.
Đối phó với hạ đường huyết ở trẻ
Nguyên tắc Đối phó với hạ đường huyết là phải hành động mau chóng, dễ dàng. Phương pháp điều trị có thể tùy theo các triệu chứng của trẻ, nhưng có thể tham khảo các biện pháp phổ quát sau:
chóng vánh cho trẻ ăn một số thực phẩm có lượng đường cao, có tác dụng nhanh, chả hạn như: 4 - 6 miếng kẹo cứng có đường; 1/2 cốc nước ép trái cây; 1/2 cốc nước ngọt (không phải loại dành cho người ăn kiêng) hay đơn giản là 1 muỗng mật ong. Để đường thu nhận vào máu nhanh hơn, có một mẹo là ngậm kẹo dưới lưỡi. Nếu có sẵn có thể cho trẻ uống 1 cốc sữa tách kem; hoặc 3 - 4 viên glucose hay 1 ống gel glucose.
Sau đó, đợi trong 15 phút rồi thẩm tra đường huyết của trẻ. Nếu chỉ số đường huyết thấp hơn giới hạn thường nhật, hãy cho trẻ nạp thêm đồ uống hoặc thực phẩm có đường. Lặp lại quá trình cho đến khi trẻ đạt mức đường huyết thông thường.
Điều trị hạ đường huyết ketotic: Trong trường hợp này, trẻ cần phải có chế độ ăn giàu protein và carbohydrate trong một thời gian dài cho đến khi phục hồi. Thực phẩm giàu carbohydrate bao gồm gạo, ngũ cốc và bánh mì. Thực phẩm giàu protein bao gồm trứng, sữa, các loại hạt và sữa đậu nành.
ứng phó với Hyperinsulinism: Là một căn bệnh đặc trưng bởi cơn hạ đường huyết do tăng tuyệt đối hay tương đối nồng độ insulin. Đối với chứng tăng insulin, các loại thuốc như diazoxide có thể được sử dụng để làm giảm việc sản xuất quá mức insulin. Nếu dùng thuốc thất bại, có thể cần phải điều trị bằng phẫu thuật. Bên cạnh đó, đối với trẻ lớn hơn, tập thể dục không chỉ khuyến khích giảm cân và lối sống lành mạnh hơn mà còn giúp cải thiện độ nhạy insulin và làm giảm các dấu hiệu của hạ đường huyết.
Điều trị hạ đường huyết ở trẻ sơ sinh: Có thể cung cấp ngay cho trẻ glucose chuẩn y những thức ăn đơn giản như sữa bột hoặc pha glucose với nước cho trẻ uống. Trong một số trường hợp, có thể bổ sung glucose bằng tiêm tĩnh mạch nhưng dưới sự theo dõi chém của các y thầy thuốc song song với theo dõi chặt chịa cho đến khi mức đường huyết của em bé trở về thông thường và ổn định.
Khi nào cần đưa trẻ đến bệnh viện?
Bạn nên đưa con đi khám thầy thuốc ngay nếu:
Trẻ có chỉ số đường huyết thấp dù không bị bệnh đái tháo đường;
Trẻ bị đái tháo đường và bạn chẳng thể làm giảm các triệu chứng hạ đường huyết cũng như đưa lượng đường trong máu trở lại mức thường nhật bằng các phương pháp đơn giản tại nhà như uống nước trái cây, ăn kẹo hoặc uống viên glucose...
Trẻ bị đái tháo đường có các dấu hiệu hạ đường huyết nghiêm trọng hoặc ngút.
Bố mẹ cần làm gì?
Luôn có sẵn trong nhà máy đo đường huyết, nhiệt biểu, máy đo huyết áp.
Hãy đàm luận với bác sĩ để điều chỉnh liều lượng hoặc thay thế thuốc nếu đó là duyên cớ gây ra hạ đường huyết ở trẻ.
Như đã đề cập ở trên, Đôi khi lượng đường huyết của trẻ có thể giảm ngay sau bữa ăn. Trong trường hợp như vậy, cần đổi thay chế độ ăn uống. Chia các bữa ăn nhỏ trong ngày và đảm bảo cho trẻ tránh những thực phẩm có đường.
bàn bạc với bác sĩ trong trường hợp các biện pháp thông thường không đạt tác dụng mong muốn, cần phải phẫu thuật.
BS. Nguyễn Bội Hoàn
